به نام خدا

نظام آموزشی متمرکز بهتر است یا غیرمتمرکز

در مقاله ای از ژاله محمدي - دانشجوي كارشناسي ارشد آموزش رياضي دانشگاه شهيد بهشتي- و زهرا گويا -دانشيار آموزش رياضي دانشگاه شهيد بهشتي-  آمده است که:

«نظام برنامه ريزي درسي در ايران , با وجود فر هنگ هاي مختلف در كشور , متمركز است و همه معلمان , ملزم به اجراي يك برنامه متمركز هستند . اين در حالي است كه در بسياري از كشورهاي با نظام آموزشي غير متمركز , براي اجراي مطلوب برنامه درسي قصد شده , استانداردهايي تبيين مي شوند . مثلاً شوراي ملي معلمان رياضي امريكا NCTM ، استانداردهايي را براي تدريس حرفه اي رياضي تدوين نموده است (1991).»

با توجه به این مطلب شاید بر این آییم که تیشه بر ریشه­ی نظام متمرکز موجود در ایران بزنیم. ولی ...

 ولی در مقاله ای از ليلا قدكساز خسروشاهي - دانشجوي كارشناسي ارشد آموزش رياضي- و زهرا گويا-دانشيار  آموزش رياضي دانشگاه شهيد بهشتي-  آمده است که:

 « نتايج سومين مطالعة بين المللي رياضيات و علوم ) 1 ( TIMSS نشان داد كه در مجموع، عملكرد دانش آموزان كشورهايي با نظام آموزشي متمركز، بهتر از عملكرد دانش آموزان كشورهايي است كه نظام آموزشي غير متمركز دارند ( لاكهيد ) 2 ؟ )). اين واقعيت از جنبه هاي مختلف داراي اهميت است . به خصوص اين كه در كشورهايي مانند ايران كه داراي نظام متمركز آموزشي و به تبع آن نظام متمركز برنامه ريزي درسي هستند، تمايل چشمگيري به سمت عدم تمركز وجود دارد . اين در حالي است كه در ايران، يك تصور عمومي به وجود آمده است كه سهم عمده اي از ناكارآمدي نظام آموزشي و عملكرد نامطلوب دانش آموزان را ناشي از تمركز نظام آموزشي مي داند . به نظر مي رسد كه چنين تصوري در كشورهاي ديگر نيز وجود داشته باشد، زيرا به گفتة تموكنگ (2004) ، در حال حاضر براي بسياري از كشورها رفتن به سمت عدم تمركز يك مد است و آن كشورها فكر ميكنند كه تمركززدايي كاري است مدرن كه بايد انجام شود . اما بايد توجه كرد كه عدم تمركز، يك اكسير جادويي نيست و مشكلات و مسايل خاص خود را به همراه خواهد داشت .»

پس شاید بهتر است که به دنبال راهکاری برای اجرای استاندارهای موجود در نظام غیر متمرکز  در یک نظام متمرکز باشیم  و شاید هم باز به این نتیجه برسیم که این کار نشد است. ولی این حقیر فکر می کنم که: همه باید بدونیم که این کار نباید در دست سیاست (سیاست رضاشاهی نه سیاست شهید مدرس) بیفتد بلکه باید بررسی شود که نظام آموزشی متمرکز بهتر است یا غیرمتمرکز؟ و سپس خودمان(نه الگوهای غربی) بررسی کنیم که کدام  الگو بهتر است و خودمان بررسی کنیم که کدام الگو را به کدام  شیوه اجرا کنیم که بهترین است؟ و این کار توست ای دبیر... .به امید روزهای بهتر.